วช. HTAPC ร่วมกับ กทม. สภาลมหายใจกรุงเทพฯ และ กรีนพีซ ประเทศไทย ร่วมแก้ปัญหา “ฝุ่นไร้เขตแดน”

วช. HTAPC ร่วมกับ กทม. สภาลมหายใจกรุงเทพฯ และ กรีนพีซ ประเทศไทย  ร่วมแก้ปัญหา “ฝุ่นไร้เขตแดน” ในกิจกรรม “นักสืบฝุ่น The Series”

วันที่ 17 กันยายน 2568 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ร่วมกับ ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญด้านมลพิษอากาศและภูมิอากาศ (HTAPC)  กรุงเทพมหานคร (กทม.) สภาลมหายใจกรุงเทพมหานคร (Breathe Bangkok) และกรีนพีซ ประเทศไทย (Greenpeace Thailand) จัดเวทีเสวนา “นักสืบฝุ่น The Series” ครั้งที่ 4 ในหัวข้อ “ฝุ่นไม่รู้จักเขตแดน” โดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เป็นประธานในพิธี พร้อมด้วย คุณพรพรหม วิกิตเศรษฐ์ ที่ปรึกษาผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครและผู้บริหารด้านความยั่งยืนของกรุงเทพมหานคร กล่าวต้อนรับ ณ ห้องประชุมจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ อาคาร วช. 1

ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวถึงความสำคัญของการแก้ปัญหาฝุ่นละออง PM2.5 ผ่านการสนับสนุนงานวิจัยและนวัตกรรมเชิงรุกในพื้นที่เสี่ยงพร้อมผลักดันการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์จริงร่วมกับนักวิจัย สถาบันวิจัย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อขับเคลื่อนผลสำเร็จในการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 ให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ โดยการเผาและจัดการไฟในพื้นที่ป่าและเกษตรกรรมถือเป็นแหล่งกำเนิดหลักของฝุ่น PM2.5 ที่ส่งผลกระทบต่อพื้นที่กรุงเทพมหานคร ด้วยปัจจัยทางอุตุนิยมวิทยาทำให้ฝุ่นละอองจากการเผาในภาคเกษตรกรรม และประเทศเพื่อนบ้าน เคลื่อนตัวข้ามพรมแดนมาสะสมในกรุงเทพมหานคร อีกทั้งการปล่อยมลพิษจากภาคอุตสาหกรรม ก็เป็นอีกปัจจัยที่ซ้ำเติมปัญหาฝุ่นละออง ดังนั้น การแก้ปัญหาจึงจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อช่วยบูรณาการองค์ความรู้และกำหนดนโยบายในการแก้ไขปัญหามลพิษ อีกทั้ง วช. ยังมี “ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญด้านมลพิษอากาศและภูมิอากาศ” (HTAPC) ที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างเครือข่ายนักวิจัย เพื่อหารือและหาทางออกร่วมกันในการจัดการปัญหาฝุ่น PM2.5 อย่างต่อเนื่องในอนาคต

คุณพรพรหม วิกิตเศรษฐ์ ที่ปรึกษาผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า การเสวนาในครั้งนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ และร่วมกันหาทางออกต่อปัญหาฝุ่น PM2.5 และหมอกควัน ที่ยังคงเป็นวิกฤตสำคัญในประเทศไทย โดยเฉพาะในเขตเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้รับผลกระทบจากภาคคมนาคม การเผาในที่โล่งในภาคการเกษตร และจากภาคอุตสาหกรรม เพื่อสร้างความตระหนักรู้ ขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 และร่วมกันผลักดันกรุงเทพฯ ไปสู่เมืองอากาศสะอาด และสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชนอย่างยั่งยืน 

( รศ.ดร. สาวิตรี การีเวทย์ )

( ผศ. พ.ท. ดร.สรวิศ สุภเวชย์ )

ต่อมาเป็นการเสวนาช่วงที่ 1 ในหัวข้อ “ผลกระทบจากภาคเกษตรและการเผาในที่โล่งต่อฝุ่น PM2.5 ใน กทม.” โดย รศ.ดร. สาวิตรี การีเวทย์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี นำเสนอเรื่องการวิเคราะห์การเคลื่อนที่ของฝุ่น PM2.5 จากนอกพื้นที่ กทม. และผลกระทบที่เกิดขึ้น, ผศ. พ.ท. ดร.สรวิศ สุภเวชย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นำเสนอเรื่องการติดตามรอยเผาที่เกิดขึ้นในพื้นที่เพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ (ข้าว อ้อย ข้าวโพด) ทั้งในเขตและนอกเขตพื้นที่ กทม., ดร.เจน ชาญณรงค์ สภาลมหายใจกรุงเทพมหานคร นำเสนอเรื่องปัญหาการเผาในภาคอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทราย ขนาดใหญ่ในบริเวณพื้นที่ภาคกลางและฝุ่น PM2.5 ที่เข้ามาในพื้นที่ กทม. และ รศ.ดร.สุรัตน์ บัวเลิศ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นำเสนอเรื่อง ผลกระทบของฝุ่น PM2.5 ที่เกิดจากการเผาในที่โล่งของชีวมวลที่เคลื่อนตัวมาจากประเทศเพื่อนบ้าน

( ผศ.ดร. อัจริยา สุริยวงศ์  )

การเสวนาในช่วงที่ 2 หัวข้อ “ผลกระทบจากภาคอุตสาหกรรมต่อฝุ่น PM2.5 ใน กทม.” โดย ผศ.ดร. อัจริยา สุริยวงศ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นำเสนอปัญหามลพิษอากาศจากภาคอุตสาหกรรมท่ามกลางความเป็นเมือง ความท้าทายบนเส้นทางสู่เมืองสีเขียวอย่างยั่งยืน, คุณอัญชลี พิพัฒนวัฒนากุล กรีนพีช ประเทศไทย ได้กล่าวถึงปัญหาฝุ่น PM2.5 จากโรงไฟฟ้าแก๊สกับผลกระต่อประชาชนใน กทม. และปริมณฑล และ คุณฐิติกร บุญทองใหม่ มูลนิธิบูรณะนิเวศ นำเสนอกรณีตัวอย่าง การเก็บตัวอย่างอากาศใน จ.สมุทรสาคร และผลต่อความรุนแรงของปัญหา PM2.5 ใน กทม. 

ทั้งนี้ การเสวนาครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อสร้างความตระหนักรู้ถึงแหล่งกำเนิดฝุ่นละออง PM2.5 ที่ส่งผลกระทบต่อกรุงเทพมหานคร โดยเฉพาะจากการเผาในที่โล่งในภาคการเกษตรและภาคอุตสาหกรรม พร้อมส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ในการขับเคลื่อนแนวทางการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 อย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืนด้วยวิจัยและนวัตกรรม